Tijdens het webinar ‘De Toekomst van de Campus’ stelde Barend Last van Maastricht University dat de virtuele campus beter in het verlengde van de fysieke campus komt te liggen. In deze bijdrage gaat hij hier verder op in.
In het eerste deel van zijn bijdrage aandacht voor een stukje geschiedenis en de begrippen blended learning, hybrid learning en multi-locatieleren.
Inleiding
De afgelopen weken/maanden hebben onderwijsinstellingen zich voorbereid op het onderwijs voor september (en doen dat nog steeds), waarin de 1,5m richtlijn grote beperkingen oplegt aan de capaciteit van onderwijsruimtes. Daarom houden sommige instellingen hun onderwijs bijna volledig online, en kiezen andere instellingen voor alternatieve setups, waarin sommige activiteiten wel op de campus plaatsvinden (zoals kleinschalig groepswerk of praktijklessen). Er zijn echter ook instellingen die kiezen voor de setup waarin een deel van de studenten fysiek aanwezig is, terwijl een ander deel vanaf afstand inbelt. Deze setting heet de hybrid virtual classroom. Maar hoe zit het nu precies? Wat is er al over bekend? En wat zijn de aandachtspunten? Een overzicht van een uitdagende onderwijssetting.
Een stukje geschiedenis
Laat ik beginnen met het feit dat deze setup niet nieuw is. De afgelopen jaren is reeds geëxperimenteerd met verschillende vormen van synchroon hybride leren. Steeds meer onderwijsinstellingen investeren bovendien in zogenaamde technology-enhanced learning spaces, waardoor simpelweg meer mogelijk is. Toch is er nog relatief weinig onderzoek gedaan naar deze specifieke vorm.
In een recente, eerste literatuurstudie analyseerden Raes en collega´s (2019) 47 studies aangaande de grootste voordelen en uitdagingen. Eén van hun belangrijkste bevindingen is dat er met voorzichtig optimisme gesteld kan worden dat synchroon hybride leren mogelijk leidt tot een flexibelere, meer betrokken leeromgeving ten opzichte van volledig online of volledige fysiek onderwijs. Daarbij plaatsen ze wel de kanttekening dat er flinke didactische en technologische uitdagingen zijn om deze setup te laten slagen. Deze bevinding is in lijn met een verkenning van SURF over multi-locatieleren uit 2018, waarin bovendien ook forse investeringen qua geld en tijd genoemd worden als nadeel. Verder leidt de setup volgens SURF niet tot beter leren.
Waar hebben we het nu eigenlijk over?
Goed, het is duidelijk dat we deze setup niet zonder meer kunnen inzetten. Maar voordat we überhaupt verdergaan, wil ik eerst aandacht besteden aan waar we het nu eigenlijk over hebben. Zoals ik eerder beschreef (hier en hier), kunnen verkeerde definities en misconcepties leiden tot problemen in de praktijk. Om de hybrid virtual classroom te begrijpen, is het nodig om eerst de begrippen blended learning, hybrid learning en multi-locatieleren te kennen.
Blended learning
Blended learning verwijst naar verrijkte, studentgerichte leerervaringen, mogelijk gemaakt door de harmonieuze integratie van verschillende strategieën, bereikt door de combinatie van face-to-face interactie met ICT (Oliver & Trigwell, 2005). Het gaat dus over opeenvolgende leeractiviteiten van een student (het heet immers blended learning en niet blended teaching of instruction).
Hybrid learning (ook wel: multi/mixed-method learning, multimodaal leren)
Waar blended learning zich richt op de combinatie van leeractiviteiten die fysiek en online plaatsvinden, gaat het bij hybrid learning over het vinden van de juiste mix in alle leermogelijkheden, ongeacht of ze face-to-face of online zijn en synchroon of asynchroon zijn.
Let op: een hybride docent of hybrid teaching heeft niets te maken met hybrid learning. Het gaat bij een hybride docent of hybrid teaching namelijk – veelal binnen het beroepsonderwijs – om docenten die deels lesgeven en deels in de praktijk werken, om zo de koppeling met de beroepspraktijk te versterken. Al wordt het potentieel van de hybride docent volgens dit artikel op ScienceGuide onvoldoende benut.
Multi-locatie leren (ook wel: bimodaal leren)
Multi-locatie leren vindt plaats wanneer verschillende (groepen) studenten synchroon leren, terwijl zij zich op verschillende locaties bevinden. Dit gebeurt met behulp van een audiovisuele live-verbinding (meestal via internet) en in verschillende soorten (setups van) onderwijsruimtes die ik hieronder beschrijf.
- Fysieke onderwijsruimte: docenten en studenten zijn fysiek aanwezig in dezelfde ruimte;
- Virtual classroom: verschillende studenten die allemaal op een andere locatie zijn, bellen in via een audiovisuele live verbinding (bijvoorbeeld als een docent een college geeft via Zoom);
- Remote classroom: verschillende studenten die allemaal op dezelfde locatie zijn, bellen in via een audiovisuele live verbinding en krijgen les van een docent op afstand;
- Hybrid virtual classroom: de combinatie van een fysieke onderwijsruimte met een virtual classroom, waarin synchroon onderwijs plaatsvindt;
- Hybrid remote classroom: hetzelfde als hierboven, maar de studenten die op afstand inbellen bevinden zich allemaal in dezelfde ruimte.
Geen blended learning
Tot hier de begrippen. Het is belangrijk om aan te stippen dat volgens deze definities de hybrid virtual classroom dus geen vorm van blended learning betreft. Er is immers geen combinatie van leeractiviteiten aan de kant van de lerende, laat staan dat er sprake is van een combinatie van ICT met face-to-face.
Toch wordt dit door sommigen wel zo gepresenteerd. Zie bijvoorbeeld het om-en-om model van Wilfred Rubens of het blended sycnhronous learning. Ik begrijp dat de term blended de combinatie veronderstelt van ICT met fysiek, maar mijns inziens is dit bij blended learning gestoeld op de combinatie van leeractiviteiten en binnen de hybrid virtual classroom op de combinatie van locaties van studenten. Verwarrend, hè?
Referenties
Oliver, M., & Trigwell, K. (2005). Can “Blended Learning” Be Redeemed? E-Learning, 2(1), 17. https://doi.org/10.2304/elea.2005.2.1.2
Raes, A., Detienne, L., Windey, I. et al. A systematic literature review on synchronous hybrid learning: gaps identified. Learning Environ Res (2019). https://doi.org/10.1007/s10984-019-09303
Bron: https://www.linkedin.com/pulse/hybrid-virtual-classroom-synchroon-fysiek-en-online-onderwijs-last/
Voor meer informatie over Barend Last: www.barendlast.com
