Tom Mars verdiept voor Smart WorkPlace partner Aestate zijn afstudeeronderzoek naar Sustainable Development Goals (SDG) met extra aandacht voor onderwijs. Door duurzame huisvesting kan ook de campus bijdragen.
Het begrip duurzaamheid is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Toch is het voor veel organisaties nog lastig om het containerbegrip duurzaamheid te operationaliseren, laat staan te implementeren in hun huisvesting. En dat terwijl uit oriënterend onderzoek onder de opdrachtgevers van Aestate bleek dat een groot gedeelte van deze opdrachtgevers (waaronder een aantal scholen) aan de slag willen met verduurzaming. Daarvoor voeren ze grofweg drie soorten motivaties aan:
- Voldoen aan wettelijke verplichtingen.
- Verduurzamen omdat het financieel loont of in marketing voordelen biedt.
- Een intrinsieke motivatie om een maatschappelijke bijdrage te leveren.
Met name bij de organisaties die verduurzamen omdat het financieel loont en bij organisaties die verduurzamen vanuit intrinsieke motivatie valt het op dat zij ook gemotiveerd zijn om een bijdrage willen leveren aan de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de VN. Deze zeventien SDG’s zijn bedoeld om de wereld een betere plek te maken voor 2030. Over de SDG’s werd voor het gesproken tijdens RIO+20, de VN-top voor duurzame ontwikkeling in 2012. Ze bouwen voort op de acht Millenniumdoelen, die in 2000 werden gelanceerd en liepen tot 2015.
Synergiën en/of trade-offs
Uit onderzoek blijkt dat deze SDG’s veelomvattende doelstellingen hebben en niet eenduidig gedefinieerd zijn. Daarbij komt ook nog dat een aantal SDG’s synergiën en/of trade-offs bevatten ten opzichte van elkaar. Dat betekent dat wanneer er op meerdere SDG’s wordt ingezet, een positief en/of negatief effect kan ontstaan op het beoogde resultaat. Dit blijkt uit zowel wetenschappelijk onderzoek als de praktijk. Zoals in onderstaand voorbeeld.
Voorbeeld
Een organisatie kan met campusvastgoed drie SDG-doelstellingen willen halen:
- Verhogen van de kwaliteit van het onderwijs (SDG 4) door meer contacturen met de leerlingen te plannen.
- Bijdragen aan minder CO2-uitstoot door het aantal vierkante meters te reduceren (SDG’s 7 en 13).
Wanneer een organisatie vervolgens kiest om het aantal vierkante meters te reduceren, kan dit betekenen dat de SDG’s 7 en 13 gehaald worden, maar dat de trade-off is dat dit ten koste gaat van SDG 4. Een oplossing kan zijn om de digitale infrastructuur zo te optimaliseren (SDG 9), dat het online lesgeven voor dezelfde kwaliteit kan zorgen als fysiek lesgeven.
Mijn onderzoek draagt bij aan het verhelderen van deze synergiën en/of trade-offs na het invoeren van verduurzamingsmaatregelen. Hiervoor ontwikkel ik een tool waarmee de resultaten uit het onderzoek inzichtelijk gemaakt kunnen worden. Met behulp van de tool kan een organisatie betere afwegingen maken op het gebied van duurzaamheid.
Focus
Omdat de zeventien SDG’s zo enorm omvattend zijn, is het voor de meeste organisaties onmogelijk om een bijdrage te leveren aan alle zeventien doelstellingen. Het is daarom belangrijk om per organisatie de juiste SDG’s te selecteren. Dit kan door te onderzoeken welke factoren in de organisatie de meeste negatieve invloed hebben op de medewerkers, de maatschappij, de planeet of leveranciers en vervolgens op die SDG’s in te zetten. Deze aanpak wordt ook wel ‘contraproductief’ genoemd. Ook kan het zijn dat bepaalde SDG’s juist goed bij de corebusiness van een organisatie aansluiten. Dit zijn de productieve factoren binnen een organisatie. Zodoende valt bij het inspelen op contraproductieve SDG’s meer winst te behalen.
Nog flinke slag te maken bij verduurzamen scholen
Uit het onderzoek in het artikel ‘Nog flinke slag te maken bij verduurzamen scholen’ dat in april 2020 op www.schoolfacilities.nl verscheen, blijkt dat scholen nog een flinke slag te maken hebben in hun duurzaamheidsbeleid en de verduurzaming van hun eigen gebouwen. Aan het onderzoek deden uiteenlopende scholen mee. Zowel kleine als grote, met 1 tot 72 panden in de portefeuille. Ruim 60% heeft in beeld welke panden ook op termijn tot de kernvoorraad behoren en welke verduurzaamd moeten worden. Ook is er vaak een vertaling gemaakt naar de duurzaamheidsmaatregelen. Het onderzoek laat echter ook duidelijk zien dat er nog heel wat moet gebeuren om het eigen duurzaamheidsbeleid te operationaliseren.
Scholen kunnen op verschillende manieren bijdragen aan de SDG’s. Allereerst omdat ze een voorbeeldfunctie hebben en omdat de manier van opleiden veel invloed heeft op de toekomst van de studenten. De SDG’s invoeren als educatiemiddel is namelijk ook een vorm van een bijdrage leveren aan de SDG’s. De SDG’s lopen nog tot 2030. Dit betekent dat de studenten die nu kennis maken met de SDG’s nog tien jaar de tijd hebben om het verschil te kunnen maken en om een bijdrage te kunnen leveren aan de SDG’s. Tevens worden zij aan het denken gezet of deze zeventien doelstellingen wel allesomvattend zijn en wat er moet gebeuren na 2030 als de SDG’s aflopen.
Wanneer puur gekeken wordt naar het verduurzamen van huisvesting kan de campus ook een bijdrage leveren aan de SDG’s. Uit onderzoek is gebleken dat een vijftal SDG’s zeer toepasbaar is op de verduurzaming van huisvesting. Dit zijn:
- SDG 3: Goede gezondheid en welzijn
- SDG 7: Betaalbare en duurzame energie
- SDG 11: Duurzame steden en gemeenschappen
- SDG 12: Verantwoorde consumptie en productie
- SDG 13: Klimaatactie
Daarnaast is de SDG ‘kwalitatief onderwijs’ (SDG 4) een specifieke doelstelling voor de campus. Deze SDG zet in op gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en het bevorderen van levenslang leren voor iedereen.
Conclusie
Het opnemen van de SDG’s in visiedocumenten is een vrij eenvoudige stap. Het selecteren van SDG’s die passen bij de organisatie en die leiden tot verwachte uitkomsten blijkt al een lastigere stap. Het doorvoeren van deze doelstellingen in de organisatie blijkt vaak nog een stap te ver. Om al deze redenen is het ook bij een campus belangrijk om focus te leggen op specifieke SDG’s die passen bij de organisatie en die de grootste bijdrage leveren.
Literatuur
- Bossink & Masurel. (2013). Maatschappelijk verantwoord ondernemen. Houten: Noorhoff Uitgevers.
- Brundtland, G. (1987). Our Common Future. New York: United Nations.
- Moratis, L., & van der Veen, M. (2010). Maatschppelijk verantwoord ondernemen. Assen: Van Gorcum.
- NOS. (2020). 1,5 meter afstand houden op een school dat is niet te doen. Opgehaald van NOS: https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2330398-1-5-meter-afstand-houden-op-een-school-dat-is-niet-te-doen.html
- Schoolfacilities. (2020). Nog flinke slag te maken bij verduurzamen scholen. Opgehaald van Schoolfacilities: https://schoolfacilities.nl/bedrijfsvoering/management/4000-verduurzaming
- SDGCompass. (2015). The Steps. Opgehaald van SDGCompass: https://sdgcompass.org/wp-content/uploads/2015/12/019104_SDG_Compass_Guide_2015.pdf
- SDGnederland. (2020). sdgs. Opgehaald van sdgnederland: https://www.sdgnederland.nl/sdgs/
- van de Griendt, B. (2019). Sustainable Development Goals en de vastgoedsector. Whitepaper. Stratego Advies.
